anafylaktoid

Anafylaktoid er ein reaksjon som liknar på anafylaksi eller allergi, men utan at det skjer ein klassisk IgE-avhengig allergisk immunreaksjon.

Anafylaktoid reaksjon artar seg med omsyn til symptom heilt likt ein anafylaktisk reaksjon. Begge typer reaksjon kan ha alle gradar av alvorlegheit, frå lette symptom til sjokk og i verste fall død. Behandlinga er også den same, med adrenalininjeksjon anna enn i lette tilfelle, og i tillegg antihistamin, kortikosteroidar og eventuelt astmamedisinar som åpnar luftvegane.

Symptoma kan komme frå fleire organsystem i ulike kombinasjonar:

• hud: varmekjensle, kløe, opphovning, raudfarge eller elveblest (urticaria), eller bleikheit og sveitte
• lunger og luftvegar: astmasymptom, hoste eller nysing
• hals og munn: opphovning av strupe, svelg, tunge eller lepper, pustevanskar, hesheit
• mage-tarm: magesmerter, kvalme, oppkast, laus avføring
• hjarte-blodsirkulasjon: hjartebank, uregelmessig puls, rask eller langsom puls, blodtrykksfall, sjokk og hjartestans
• hjerne og nervesystem: panikk-kjensle, uro, uklarheit, tap av bevisstheita.

Årsakene til anafylaktoide reaksjonar er frigjering av histamin og andre stoff frå mastceller og basofile granulocyttar, slik som ved ein klassisk anafylaktisk reaksjon, men uten at binding av allergen til IgE er mekanismen. Ei årsak er også komplementaktivering med produksjon av anafylatoksina C3a og C5a, som i tillegg til histaminfrigjering aukar væskelekkasjen frå blodårane med væskeopphopning (ødem) i vevet som resultat. Histaminforgiftning (scombroid poisoning) kan vere årsak til ein anafylaktoid reaksjon.

Anafylaktoid reaksjon blir også brukt som fellesnemning for reaksjonar som artar seg som anafylaktiske, uansett mekanisme. Det ser likevel ut som ordet anafylaktisk nå meir og meir tar over som slik fellesnemning, saman med nemninga 'ikkje-immunologisk' eller 'ikkje- allergisk' anafylaksi for anafylaktoid reaksjon. Pseudoallergi er også ei nemning som blir nytta.