solfaktor

Solfaktor er basert på målingar med ei måleining som blir kalla «minimal erythema dose» (MED), der 1 MED er den minste dosen energi som trengst for å gi lett raudfarge i huda. Solfaktor er berekna som forholdet mellom MED-måling på beskytta hud samanlikna med ubeskytta hud. Noko forenkla kan ein seie at solfaktoren fortel kor mykje lenger ein kan vere i sola utan å bli solbrend, samanlikna med om ein ikkje har noka form for vern mot sola. Dette vernet vil likevel variere, mellom anna avhengig av hudtypen, intensiteten av sollyset og kor mykje solkrem som blir brukt.

Solfaktoren blir oppgitt på ein skala frå 0–100. Talet viser til styrken på vernet mot sola. Noko forenkla kan ein seie at solfaktor 15 blokkerer 93 prosent av UVB-strålane, solfaktor 30 blokkerer 96 prosent av UVB-strålane, og solfaktor 50 blokkerer 98 prosent av UVB-strålane.

Solfaktor 30 gir altså ikkje så mykje meir vern enn solkrem med solfaktor 15, men dette kan likevel ha noko å seie for personar som blir fort solbrende. Lysare hudtypar treng meir vern mot sola enn kva mørkare hudtypar gjer. Ein bør difor velje solfaktor etter hudtypen. Jo mørkare hud, desto mindre behov for vern.

Vinkelen til sola varierer med årstidene. Dette gjer at intensiteten til UVB-strålane varierer. UV-intensiteten er høgast i sommarmånadene. UV-indeks er eit internasjonalt mål som blir brukt for UV-strålinga frå sola. Dette seier noko om risikoen for å bli solbrend. I Noreg er UV-indeksen på det lågaste i vintermånadene og høgast om sommaren. Når UV-indeksen er 3 eller meir, tilrår Kreftforeningen at ein vernar seg. Den generelle tilrådinga i Noreg er å bruke minimum solfaktor 30 når UV-strålinga er moderat, sjølv i korte periodar.

Direktoratet for strålevern og atomtryggleik oppdaterer dagleg UV-indeksen i Noreg.

I tillegg til solkrem er det tilrådd å bruke skugge og klede som vern mot sola. Vel gjerne lette og langerma skjorter og bukser. Det er ikkje alle klede som gir like godt vern. Mørke fargar gir meir vern enn lyse fargar. Til dømes gir ei langerma denimskjorte ein solfaktor på cirka 1700, medan ei kvit T-skjorte gir ein solfaktor på cirka 7. Ein kan òg verne seg med bruk av UV-klede. Stoffet i UV-klede bremsar UV-strålane meir enn vanlege klede gjer.

• ultrafiolett stråling
• solkrem
• solvern
• solforbrenning
• solfilterpreparat
• soling

• Kreftforeningen om sol, solarium og hudkreft